De transformatie van Antonella

In een felrood mantelpak komt Antonella het gemeentekantoor van La Paz binnen. Ze oogt gespannen als ze achteraan sluit in de rij. Nog een laatste keer moet zij zich identificeren met haar oude paspoort, daarna is het zover. Er worden wat formaliteiten afgehandeld, maar feitelijk hoeft er weinig te gebeuren. Als alles is geregeld, loopt ze naar buiten en balt ze haar vuist. In haar andere hand houdt ze haar nieuwe identiteitsbewijs stevig vast. Er staat op dat ze een vrouw is.

Dat je geboren kunt worden in een verkeerd lichaam is niet veel Bolivianen bekend. Ook Antonella realiseerde zich pas op late leeftijd waarom zij anders is dan anderen. Jaren vol pesterijen en fysiek geweld waren eraan vooraf gegaan. Op school voelde ze de meedogenloze opmerkingen van haar klasgenoten, thuis de klappen van haar broer. Pas toen ze het ouderlijk huis verliet en ging studeren, begon Antonella te worden wie zij was. Eerst ging ze naar gay clubs waar ze zich kon uitdossen als travestiet en geld verdiende als danseres. Daarna wilde ze ook de laatste, definitieve stap zetten en liet zij zich voor de eerste keer opereren.

‘Medica trans’

De pesterijen in haar jeugd weerhielden Antonella er niet van om succes te hebben op school. Ze rondde haar middelbare school zonder problemen af en koos daarna voor een studie medicijnen. Uiteindelijk specialiseerde zij zich als chirurg, waarmee zij het landelijke nieuws haalde. Ze kwam in beeld als de eerste ‘medica trans’ van Bolivia en praatte openhartig over haar identiteit. De kans om een voorbeeld te zijn voor lotgenoten liet zij niet aan zich voorbij gaan.

Gesterkt door het slagen van haar eigen zoektocht en het afronden van haar studie, zocht Antonella vaker de publiciteit. In een lang opinieartikel maakt ze korte metten met de opvattingen over de seksen zoals die in Bolivia leven. Ze zijn geïmporteerd, zo stelt ze. Want in de cultuur van de Aymara’s, waartoe ze behoort, waren de grenzen tussen mannen en vrouwen lang niet zo scherp als nu. De katholieke kerk, die door de Spaanse kolonisten werd gebracht, heeft alles veranderd. Het gevolg is dat lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders (LHBT’s) soms een leven lang in de kast blijven, bang voor discriminatie en geweld.

Conexion

Het verhaal van Antonella is onderwerp van een minidocumentaire op YouTube. Voor de camera doet ze haar verhaal en is onder andere te zien hoe zij naar het gemeentekantoor gaat om haar nieuwe paspoort op te halen. De film is gemaakt door Conexión, een fonds dat organisaties ondersteunt die werken aan de economische, politieke en seksuele rechten van vrouwen en LHBT`s in de Boliviaanse samenleving.

Bekijk de mini-documentaire op Youtube.

Conexión is opgezet door de humanistische ontwikkelingsorganisatie Hivos en Oxfam en wordt gefinancierd door Nederland, Canada en Denemarken. Hivos beheert het programma. Behalve het steunen van lokale organisaties, doet Conexión veel onderzoek en heeft het een indrukwekkende lijst met publicaties op haar naam staan.

Een van de organisaties die Conexión steunt, hielp Antonella in het jarenlange juridische proces dat voorafging aan het verkrijgen van haar nieuwe paspoort. Het succes van die strijd betekende een mijlpaal voor de inspanningen van Conexión en natuurlijk voor Antonella zelf. Voor het eerst erkende de overheid wat Antonella al lang wist: als man of vrouw wordt je geboren, maar met je geslachtskenmerken heeft dat lang niet alles te maken. Antonella is altijd een vrouw geweest. Inmiddels is ze getransformeerd tot een succesvolle, zelfbewuste vrouw, niet meer bang voor geweld of pesterijen. Als chirurg helpt zij lotgenoten om hetzelfde te kunnen bereiken.