‘A Dangerous Method’ van David Cronenberg

Door: Gawie Keyser over film

“Sometimes you have to do something unforgiveable just to go on living”, zegt Carl Gustav Jung (Michael Fassbender) tegen zijn minnares Sabina Spielrein (Keira Knightley) in David Cronenbergs nieuwe film ‘A Dangerous Method’.

Het is rond 1913 als Jung en zijn geliefde, met wie hij een sadomasochistische relatie heeft, elkaar weer treffen na een tijdperk van verwijdering. Hij is al jaren ontrouw, maar zijn liefde voor Spielrein, die zelf onderzoek op het gebied van psychoanalyse doet, is over. 

Wat overheerst bij Jung? Schuldgevoel? Cynisme? Misschien is zijn opmerking over het onvergeeflijke een uiting van hoop, een statement met universele waarde. Misschien benoemt hij hiermee zijn theorie over de destructieve kant van hartstocht of creativiteit.

Cronenbergs film over de geschiedenis van de relatie tussen Jung en Spielrein, en ook die tussen Jung en Freud, is een ‘eye-opener’ voor wie deze fascinerende, van oorsprong Canadese filmmaker volgt.

Vooral de gesprekken tussen Jung en Spielrein over de mogelijkheid dat seksualiteit het afbreken van het ego vereist, waardoor een fusie plaatsvindt, lezen als een handleiding voor het analyseren van Cronenbergs werk, van de vroege, op het oog simpele horrorfilms als ‘Scanners’ en ‘The Brood’ tot zijn latere, intensievere werk, voorop ‘Videodrome’, ‘The Fly’ en ‘Dead Ringers’.

Deze laatste drie films zijn sleutelwerken van de jaren tachtig. En misschien nog veel meer dan dat. Want over Cronenberg zei Martin Scorsese: “Ik wil zijn films niet eens zien, want dat betekent voor mij een catharsis. Cronenberg belichaamt de late twintigste eeuw. Hij laat zien dat wij geen enkele controle hebben over de ultieme vernietiging van onszelf.”

Het is áltijd een belangrijke gebeurtenis: een nieuwe Cronenberg. Zo ook in de filmpanel van OBA Live op 15 februari waarin ik zijn oeuvre samen met Karin Spaink onder de loep neem.